Gün energiýasy we şäher ekosistemalary nädip has netijeli bilelikde ýaşap biler

Gün panelleri dünýäniň esasy şäherlerinde barha giňden ýaýran bir görnüş bolsa-da, günüň girizilmeginiň şäherleriň durmuşyna we işleýşine nähili täsir etjekdigi barada entek ýeterlik pikir alyşylmaly däl.Munuň şeýle bolmagy geň däldir.Galyberse-de, gün energiýasy arassa we ýaşyl tehnologiýa hökmünde görülýär, ony gurmak, saklamak we gaty tygşytly usul bilen ýerine ýetirmek aňsat.Thatöne bu, Günüň has köp sarp edilmeginiň hiç hili kynçylyksyzdygyny aňlatmaýar.

Gün tehnologiýasynyň has köp ulanylyşyny görmek isleýänler üçin şäher desgalarynda ornaşdyrylmagynyň ýerli ekosistema nähili peýdaly bolup biljekdigine has köp düşünmek, şeýle hem bu ugurda ýüze çykýan kynçylyklary ýatdan çykarmak zerurdyr.Bu nukdaýnazardan Jon H. Armstrong, Andy J. Kulikowski II we Stasi M. Filpottýakynda çap edildi “Şäheriň täzelenip bilýän energiýasy we ekosistemalary: ösümlikleri ýerüsti gün şöhleleri bilen birleşdirmek esasy işleýän toparlaryň artropod bollygyny artdyrýar",“Urban Ecosystems” halkara journalurnalynda.Bu ýazyjy aragatnaşykda bolany üçin diýseň hoşaldyJon H. Armstrongbu neşir we onuň netijeleri bilen baglanyşykly söhbetdeşlik üçin.

Wagtyňyz üçin sag boluň, Jon.Düşünjäňiz we bu ugurdaky gyzyklanmanyňyz barada biraz aýdyp bilersiňizmi?

Men Sietl uniwersitetiniň daşky gurşawy öwreniş boýunça dosenti.Ilki bilen şäherlere we beýleki ýerli dolandyryş edaralaryna ünsi jemläp, howanyň üýtgemegi we durnuklylyk syýasatlaryny öwrenýärin.Dersara gözlegler barha çylşyrymly kynçylyklary çözmek üçin möhüm ähmiýete eýe bolup, klimat syýasatlarynyň bir bölegi bolan şäherde gaýtadan dikeldilýän energiýa ösüşiniň ekosistemasynyň netijelerini öwrenmek üçin bu işimi bilelikde ýazýanlarym bilen bilelikde geçirmäge begendim.

Gözlegleriňize okyjylara “gysgaça” gysgaça maglumat berip bilersiňizmi?

Gözleg, neşir edildiŞäher ekosistemalary, şäherde ýerleşdirilen gün energiýasyna we biodürlülige ilkinji bolup seredýär.Biz şäher ekosistemalarynda möhüm rol oýnaýan, ýaşaýyş ýerleriniň netijelerine we gorap saklamak mümkinçiligine seredip, gün awtoulag duralgasyna we artropodlara ünsi jemledik.Kaliforniýanyň San-Hose we Santa-Kruzdaky sekiz gözleg ýerinden ösümlikleri gün şöhleleri bilen birleşdirmegiň ekologiki taýdan möhüm artropodlaryň bollygyny we baýlygyny ýokarlandyryp, peýdalydygyny gördük.Gysgaça,Gün örtükleri howany azaltmak we ekosistemanyň işlemegi, esasanam ösümlikler bilen birleşdirilende ýeňiş gazanyp biler.

Munuň aýratyn taraplarynyň näme üçin saýlanandygyny birneme has giňişleýin düşündirip bilersiňizmi, meselem, bu gözlegde görkezilen sekiz okuw meýdançasy üçin 2 km radius näme üçin saýlandy?

Nearbyakyn ösümliklere aralyk, gülleriň sany we 2 km uzaklykdaky ýer örtüginiň aýratynlyklary ýaly dürli ýerli ýaşaýyş ýerlerine we landşaft faktorlaryna baha berdik.Bu we beýleki üýtgeýjileri, beýleki gözlegleriň, mysal üçin jemgyýetçilik baglaryna seredýänleriň, artropod jemgyýetleriniň möhüm hereketlendirijisi bolup biljekdigine esaslandyk.

Şäher ýerlerinde gaýtadan dikeldilýän energiýanyň we ekosistemalaryň dinamikasyna doly baha bermedik her bir adam üçin, onuň ähmiýetine düşünmek üçin näme möhüm?

Şäher ýerlerinde biodürlüligi goramak howany arassalamak ýaly bir topar ekosistema hyzmatlaryny bermekde möhüm ähmiýete eýe.Mundan başga-da, köp şäher howp abanýan görnüşler üçin möhüm bolan biodürlülige baý sebitlerde.Şäherler howanyň üýtgemeginde öňdeligi eýeleýärkä, köpler awtoulag duralgalarynda, meýdanlarda, seýilgählerde we beýleki açyk ýerlerde ýerüsti gün energiýasyny ösdürmäge çalyşýarlar.

Şäheriň täzelenýän energiýasy parnik gazlarynyň zyňyndylaryny azaltmakda möhüm rol oýnap biler, ýöne ekosistemalara we biodürlülige ýetirýän täsirlerine hem üns bermek möhümdir.Ösüş seýilgählere we beýleki tebigy ýerlere howp salsa, bu nähili täsir eder?Bu gözleg, awtoulag duralgalarynda ýer bilen gurnalan gün energiýasynyň ekologiki taýdan peýdaly bolup biljekdigini, esasanam ösümlikleriň gün örtükleriniň aşagyna goşulsa.Netijede, şäherde gaýtadan dikeldilýän energiýanyň ekologiki täsirleri göz öňünde tutulmaly we şular ýaly bilelikde peýdalanmak üçin mümkinçilikler gözlenmeli.

Bu gözleg sizi haýran galdyrdy?

Gün awtoulag duralgalarynyň aşagyndaky artropodlaryň köplügine we dürlüligine, beýleki landşaft faktorlaryna garamazdan ösümlikleriň nähili täsir edýändigine haýran galdym.

Umuman aýdanyňda, jemgyýetçilik ýolbaşçylarynyň bu gözleg bilen şäherlerimizde has köp tebigaty goramak baradaky gözlegine entek doly düşünmeli ýa-da düşünmeli däl diýip pikir edýärsiňizmi?

Köplenç şäher gurşawynda biodürlüligiň ähmiýeti ykrar edilmeýär.Şäherleriň giňelmegi we şäherlerde has köp adamyň ýaşamagy bilen ekosistemany we biodürlüligi gorap saklamak şäher meýilnamalaşdyrylyşyna birleşdirilmeli.Köp ýagdaýlarda bilelikde peýdalanmak üçin mümkinçilikler bolup biler.

Esasy netijelerinden başga, bu gözleg başga haýsy ugurlarda düşünjämizi artdyrmakda peýdaly bolup biler?

Bu gözleg, şäher ýerlerinde howanyň üýtgemegini azaltmak we biodürlüligi gorap saklamak, howanyň syýasatlaryny kabul etmek, ýerli ykdysady ösüş we ekosistemany goramak bilen baglanyşykly mümkinçilikleriň bardygyny görkezýär.Şonuň ýaly-da, şäherler bir wagtyň özünde birnäçe durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge we bilelikde peýdalary gözlemäge çalyşmalydyrlar.Bu gözleg, ekosistemanyň täsiri we şäheriň täzelenip bilýän energiýa ösüşiniň tygşytlylyk mümkinçilikleri barada goşmaça dolandyryş pikirlerine we gözleglere itergi berer diýip umyt edýäris.

Netijede, düşünilen futurologiýa takyk däl, ýöne bu gözlegde awtoulag duralgalarynyň ulanylmagy, öz-özüne sürýän awtoulaglar, öý hadysasyndan işiň köpelmegi bilen baglanyşykly şäherleriň geljegi bilen baglanyşykly sorag döredýär. ) we Co. theokarda agzalan faktorlar sebäpli geljekde awtoulag duralgalary ýaly giňişligi ulanmagymyzyň üýtgemegini haýsy ugurlarda duýýarsyňyz?

Şäherler daşky gurşawa ýaramaz täsirleri bilen baglanyşykly uly göwrümli ýüzlerden doly.Awtoulag duralgalary, awtobus duralgalary, meýdançalar ýa-da şuňa meňzeşler bolsun, bu ýerler ýerüsti gün şöhlelerini ösdürmegi göz öňünde tutmak üçin gowy ýer bolup biler we ösümlikleri birleşdirmegiň peýdasy bolup biler.

Şäherleriň geljegi barada aýdylanda bolsa, Güni has netijeli we sazlaşykly birleşdirmek baradaky düşünjämizi artdyrýan islendik täze düşünje öwgä mynasyp we şäher meýilleşdirijileri tarapyndan durmuşa geçiriler diýip umyt edýäris.Geljekdäki arassa, ýaşyl we köçeleriň, gök binalaryň, jemgyýetçilik ulaglarynyň we beýleki infrastrukturanyň üstünden gün panelleri bilen arassa şäherleri görmäge synanyşanymyzda.